Eklenme tarihi 15 Kasım 2022
ABONE OLEVLİYA ÇELEBİ’NİN GÖZÜNDEN AYASOFYA CAMİİ
Esenler Belediyesi tarafından Evliya Çelebi Kültür Sanat sezonuna özel olarak gerçekleştirilen Seyahatname Okumaları, Prof. Dr. Musa Duman’ın anlatımıyla her ay bilinmeyenlere ışık tutuyor. Prof. Dr. Duman bu ay, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’’ndeki Ayasofya’yı ele aldı.
Türk ve dünya tarihinin en büyük gezgini olarak kabul edilen Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ne dair bilinmeyenlerin ele alındığı ‘Seyahatname Okumaları’, tarih meraklılarıyla buluşmaya devam ediyor. Prof. Dr. Musa Duman’ın anlatımıyla Ayasofya Medresesi’nin manevi atmosferinde gerçekleşen programda bu ay, Evliya Çelebi’nin 10 ciltlik Seyahatnamesi’nin ilkinde yer alan Ayasofya’ya ait bilgiler paylaşıldı. Programda katılımcılara salep ikram edildi.
CANLI BİR TARİH
“Evliya Çelebi’nin babasının Ayasofya ile ilgisi var. Seyahatname müellifi Evliya Çelebi 1680’lere kadar 70 yıllık ömrünü burada geçirmiş. Buralarda yaşamış. Dolayısıyla pek çok olaya Ayasofya ile ilgili şahitlik etmiş bir insan. O yüzden diğer metinlerinin içerisinde Seyahatname’nin ayrı ve önemli bir yeri var. Bu eser 10 ciltlik muazzam bir eser. Bunun ilk cildi İstanbul’a ayrılmış. Dolayısıyla Evliya Çelebi’nin Seyahatname ile ilgili bilgilerinin çoğu birinci ciltte yer alıyor ama eser, bir ciltten ibaret değil. Seyahatname’yi yazarken Çelebi, yer yer odaklandığı kişilerle ya da mekânlarla ilgili tarihler arası bilgilendirmeler yapar. Yaşadığı başka olaylara atıflar yapar. Ayasofya’da yaşadığı birtakım hadiseleri başka ciltlerde de anar. 1453 ve sonrasında Ayasofya ve Ayasofya etrafında şekillenen pek çok şey “Seyahatname’nin bir yerlerinde bulunabilecek şeyler. Eser, adeta o günün canlı bir tarihine dönüşür.”
DİNİ GÜCÜN SEMBOLÜ
Prof. Dr. Duman, Evliya Çelebi’nin Ayasofya kelimesini hep Ayasofya-i Kebir, Ayasofya Camii gibi kelimelerle ifade ettiğini belirterek “Evliya Çelebi, fetihten önceki Ayasofya ile ilgili bilgi aktarırken ‘Ayasofya Patrikhanesi, Ayasofya Kilisesi’ dediğini görüyoruz. Fetih sonrasında ise daima Ayasofya’dan camii olarak bahseder. Ayasofya o dönemde de okuyucunun gözünde İslami, dini gücün sembolü olarak telakki edilir. Ayasofya’ya sahip olan İslami güce sahiptir demektir” ifadelerini kullandı.
