Şehir Dokusunda Mahalle: İstanbul Esenler’de Aile Apartmanı Olgusunun İncelenmesi

Ekonomik ve teknolojik gelişmeler neticesinde çağımızda hızlı bir şehirleşme süreci yaşandığı bilinmektedir. Yaşanan bu sürecin geleneksel mahalle yapısına ve toplumsal hayata olan etkilerinin büyük bir önem taşıdığı herkesçe malumdur. Özellikle aile apartmanı olgusunun şehir dokusu üzerindeki çalışmaların yetersizliği bu araştırmanın yapılmasına zemin oluşturmuştur. Bu bağlamda “Şehir Dokusunda Mahalle: İstanbul Esenler’de Aile Apartmanı Olgusunun İncelenmesi” başlıklı bu çalışmada Esenler’deki aile apartmanlarının mahalle olgusunu ve şehir dokusunu nasıl etkilediği araştırılarak şu sorulara cevap bulunmaya çalışılmıştır.

• Mahallenin ekonomik ve toplumsal işleyişi nasıldır?
• Mahalleler sakinlerine ne tür avantajlar sunmaktadır ve hangi çözümleri üretmektedir?
• Mahallenin algısal ve fiziki sınırları nelerdir?
• Mahalleyi özel kılan kültür, yaşam biçimi, kişiler, mekânlar nelerdir?
• Esenler’de aile apartmanlarının mahalleye olan etkileri nelerdir?
• Aile apartmanı algısı ve burada öne çıkan temel ögeler ve unsurlar nelerdir?
• Esenler’de aile apartmanında yaşayan bireyler, yaşadığı mekânı nasıl tarif ediyor, aile apartmanı olgusu hakkında ne düşünüyor?
• Esenler’de aile apartmanının mahalle için önemi nedir?
• Literatürde bahsedilen mahalle ile Esenler örneğindeki mahalle tanımı birbirini tutuyor mu?
• Aile apartmanı olgusunun avantajları ve dezavantajları nelerdir?
• Aile apartmanlarının mahalleye ve şehir dokusuna etkileri nelerdir?

Bu sorulara cevap aramak için yapılan çalışma iki bölümden oluşmaktadır:

Birinci bölümde kentsel olgu, şehirleşme, mahalle kavramı, aile kavramı ve apartman olgusunun; tanımı, özellikleri, unsurları ve işleyişi incelenmiştir. İkinci bölümde ise İstanbul Esenler’de yer alan Yavuz Selim, Mimar Sinan ve Namık Kemal mahallelerinde aile apartmanı olgusunun detaylı incelemesi yapılarak mahalle dokusunda aile apartmanı olgusunun resmi çizilecektir.

Araştırma nitel araştırma yöntemleri ile gerçekleştirilecektir. Bu anlamda önce yerli ve yabancı literatür taraması yapılmış olup, konuyla ilgili kavramlar açıklanmaya çalışılmış, devamında ise yarı yapılandırılmış mülakat soruları hazırlanarak, gözlem, derinlemesine görüşme tekniği gerçekleştirilerek saha verileri elde edilmiştir.