Paris’in Kentsel Dönüşümü Haussmann Uygulamaları
Orjinal adı HAUSSMANN olan kitap, 2000 yılında Fayard yayınevi kanalıyla yayımlanmıştır. 2004 yılında Fransızca’dan Türkçe’ye “Paris’in Kentsel Dönüşümü Haussmann Uygulamaları” olarak Prof. Dr. Mimar Murat Aykaç Erginöz tarafından çevrilmiştir. Çalışma dört kısım olarak ayrılmıştır. Birinci kısımda, Paris, yönetim şekli ve siyasal sistemi tarihsel olarak aktarılmıştır. İkinci kısımda, Paris detaylı biçimde ele alınmıştır. Şehrin gelişimi ve dönüşümü incelenmiştir. Üçüncü kısım, Haussmann’ın yönetimi ve aşamaları belirtilmiştir. Son kısım ise, Haussmann Üslubu (Haussmannızasyon) tartışılmıştır.
Paris, modernist planlama deyince akla gelen ilk şehirdir. Bir dünya kenti olarak, sanatçı, yazar ve sinemacıların bir çekim noktası, milyonlarca turistin ziyaret mekânıdır. Fransa’nın kalkınmasına kılavuzluk eden bu şehir, Haussmann’ın Paris düşüyle, ciddi yıkımların, devasa apartmanların merkezi olurken, bir taraftan da en faal endüstriyel bölge halini almıştır.
III. Louis Napolyon, tahta çıktığı zaman (1852-1868), Paris’i Paris’i güzelleştirmesi için Haussmann’ı göreve atamıştır. Haussmann, Paris’i şık ve düzenli bir hale getirmek için binlerce bina yıkarak, kenti adeta şantiye haline dönüştürmüştür. Bir taraftan da ağaçlarla donatılmış geniş bulvarlar açılırken, valilik binaları, tiyatrolar, parklar inşa edilerek su ve gaz şebekeleri yerleştirilmiştir. Yeni açılan her yolun yaya ve taşıt trafiğini kolaylaştırmasına dikkat edilmiştir. Kaldırımlara ışıklı lambalar konularak, şehrin silueti değişmiş, Paris, modern bir görünüm kazanmıştır. Her yolun altında kanalizasyon şebekesi yapılması ise, yeni inşa edilen binaların sisteme kolay dahiline imkân vermiştir.
Michel Carmona, Paris’in kentsel dönüşümünü aktarırken, yapılan eleştirilere de yer vermiştir. Şehrin hafızasının yitirildiği, bu yıkımlar ile, Paris’in geçmişi olmayan, hatırası bulunmayan, köksüz ve donuk insan yığınlarının yaşadığı şehir olduğu savunulmuştur. Yapılan şehircilik politikalarına da tepki gösterilmiştir. Haussmann’ın eski Paris’teki yıkıntıları kaldırdığı fakat şehir dışındaki banliyöyü kapsamadan yapılan planlamanın düzensizlik meydana getirdiği ifade edilmiştir. Paris ve Haussmann uygulamarına dair detaylı bir çalışma olarak kabul edebileceğimiz bu eser, kente dair önemli yapıtlardandır.
