Osmanlı İmparatorluğu’nda Yollara Düşenler (Zanaatkârlar, Köylüler, Tacirler, Sığınmacılar, Elçiler – 16.-18. Yüzyıllar)
Özgün adı Travel and Artisans in the Ottoman Empire: Employment and Mobility in the Early Modern Era olan kitabın çevirisi Zülal Kılıç tarafından yapıldı. Alman akademisyen, Osmanlı tarihçisi Suraiya Faroqhi (Türkiye’de anılan adıyla Süreyya Faruki) bu eserinde 16. ve 18. yüzyıllar arasında Osman Devleti içerisindeki insan hareketliliği üzerinden bir tarih okuması yapmış. Günün şartlarına bağlı olarak farklı sâiklerle yollara düşen zanaatkârlar, köylüler, tacirler, sığınmacılar ve elçiler… “Yollara düşen” bu karakterler üzerinden değinilen konular çok çarpıcı. Toplamda üç ana bölümden meydana gelen eserde yer alan bu çarpıcı konulardan bazıları şu şekilde: “İspanya topraklarında zor durumda kalıp Osmanlı topraklarına gelen Yahudiler ve Moriskolar”, “Macaristan ve Erdel bölgesinden gelen seçkin kişiler” ve “Ülkesinden sürgüne gönderilen İsveç Kralı XII. Karl.” “Yollara düşen” aykırı, renkli, bilge seyyah Evliya Çelebi…
Osmanlı – Venedik güzergâhındaki tacirler… Hac maksadıyla Mekke’ye gidenler… 1520 ve 1530 yıllarındaki Üsküdar’a dâir bilgiler… 18. yüzyıl İstanbul’la ilgili göç ve nüfus bilgileri… 1700’lerin İstanbul’unun çok kalabalık ve yönetilmez oluşu ve Sultan III. Selim’in çözüm arayışları… Yazar Faroqhi tüm bu merak uyandıran alanlarda titiz bir işçilik ve özgün bir tarih anlatımı ile bir dönemin siyâsî ve sosyoekonomik durumuna projeksiyon tutuyor eserinde.
