Emek ve Sermaye Mücadelelerinin Dini Çözümü
II. Meşrutiyet’in Türk milliyetçiliği veya İslâmcılık çizgisinde görüş belirten çoğu aydın, ticâret ve zanaatlarla ilgili yazılar yazmış, özellikle 1914-1918 savaş döneminde yükselen milliyetçilikle birlikte millî iktisâdî diriliş ve girişimciliğin ticâret ve sanayi ekseninde özendirildiği politikalar belirginlik kazanmıştır. 1918 yılında İngiliz (Anglikan) kilisesinin bir faaliyeti olarak, dünya dinlerini ele almak amacıyla hazırlanacak kitaplar arasında İslâmiyet’e ait sorular içeren bir mektuba ve bunların içerdiği sorulara ilgili Osmanlı dâirelerinin yazdığı cevaplar risâleler hâlinde kaydedilmiştir. Cevap niteliğindeki çalışmalardan birisi İzmirli İsmail Hakkı, diğeri Şer’iyye vekili Hoca Vehbi Efendi, bir diğeri de İslâm Tetkikleri ve Tel’ifleri Heyeti Başkanı Abdülaziz Çaviş tarafından yayınlamıştır. “Anglikan Kilisesine Cevap” adıyla eser Mehmet Âkif tarafından da tercüme edilmiştir. 1974 yılından itibaren de Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları arasında basılarak okuyuculara sunulmuştur. Osman Karaoğlu bu kitapta ise Eşref Efendizâde Şevketî Mehmet Efendi’nin kaleme aldığı “Emek ve Sermaye Mücadelelerinin Dinî Çözümü-İngiltere Kilisesinden Gelen Sorulara Cevaplar” risâlesini sadeleştirilerek kaleme alınmıştır. Osmanlıca orijinal metnin de yer aldığı kitapta; İslâm toplumsal düzeninin bitimsiz hırs ve arzular temelinden kalkan çatışmaları bir denge çerçevesine oturtabilecek yegâne dünya görüşü olduğu etraflıca açıklanmaktadır.
