Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler
Hz. Peygamber dönemi, İslâm düşünce ve medeniyet tarihinde herhangi bir zaman dilimiyle kıyaslanmayacak ölçüde önemi haizdir. Bu özelliğinden dolayı Asr-ı Saâdet olarak da adlandırılan mezkûr dönem siyâsî, sosyal, kültürel, iktisâdî yönleri itibarıyla sayısız araştırmaya konu olmuş; ilgili fikir, düşünce ve akademi dünyasının araştırma konusu olmaya devam etmektedir. Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler adlı eser, Hz. Peygamber döneminin sosyal hayattaki önemine kıyasla daha az araştırılmış bir yönünü, toplum düzeninin vazgeçilmezi olan çalışma hayatı ve meslekler konusunu ele almakta, ilgili dönemin meslek ve bu mesleklerin mümessilleri, onların câhiliye ve ilk İslâm toplumundaki sosyal statüleri, ürettikleri metâ/hizmet, kullandıkları âlet edevat ve teknikler, aldıkları ücret gibi konuları tarih metodolojisi sınırları içinde incelemektedir. İçinde bulunduğu zaman ve mekân faktöründen bağımsız olarak beşer tarihî boyunca doğumdan ölüme, beşikten mezara kadar varlığını sürdürebilmesi için insanoğlunun ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetler mecmuası, bir çalışma faaliyeti ve bu faaliyetin uzman kolları olan meslekler sayesinde gerçekleştirilebilmiştir. İslâm’ın zuhur ettiği VII. yüzyılın Arap yarımadasında da toplumun sosyoekonomik yapısı bu temele dayanmakta ve çeşitli mesleklere müstenit çalışma, günlük hayatın vazgeçilmez bir unsurunu oluşturmaktaydı. Bununla birlikte çalışma hayatı ve mesleklerini konu aldığımız Hz. Peygamber dönemi İslâm toplumu hakkında Kur’ân-ı Kerim dışında birinci elden yazılı edebiyatın neredeyse yok mesâbesinde olduğu, bu dönemle ilgili günümüze ulaşmış ilk yazılı kaynakların hicrî birinci yüzyılın sonlarına doğru kaleme alındığı, bunların da münhasıran mesleklerle ilgili eserler olmadığı, bilinen bir husustur. Bu sebeple olabildiğince en eski yazılı kaynaklara dayanılarak tespit edilmeye çalışılan Hz. Peygamber dönemi meslek ve iş gruplarıyla ilgili verilerin, doğrudan konuyla ilgili muasır kaynaklardan ziyâde, nisbeten daha geç bir tarihte oluşturulmuş geniş kaynaklar yelpazesinden derlendiği belirtilmelidir.
