Kent ve Aidiyet
“Kent devamlı şekilde muhayyilemizi işletme sihriyle bize tesir eder. Ve bu tarihten gündelik hayata, aşktan sofraya kadar genişler.”
Ahmet Hamdi Tanpınar dilin, sanatın, her türlü görüşün, kabul etmenin, karşı çıkmanın, eşyaların, alışverişin, duyguların, değerlendirme sırasına girdiği, ölçütlerinin belirlendiği kent, bireylerin öncelikle gündelik ihtiyaçlarını giderdiği yerdir. Kentte oluşan kültürün dışında kalmak düşünecek fikrin, söyleyecek sözün olmaması anlamına gelir. Doğası itibariyle sosyal bir varlık olan insan için bu aşılması çok zor bir haldir. İnsan yaşadığı yere aidiyet geliştirir. Bu fıtri bir tutumdur. Şehirlerin tarihi birikimleri, doğal güzellikleri, kültürel derinliği, sunduğu çeşitlilik ve nimetlerin çokluğu hepsinden öte içinde yaşayanların yüzyıllarca aynı havayı solumalarından oluşan hissiyat aidiyet bağını güçlendiren unsurlardır.
Osmanlı’da bir çocuğun eğitiminden, yaşlının bakımından, sokağın temizliğinden mahalleli sorumluyken ve bunu adeta dini bir vecd içinde ifa ederken bugün büyük kentlerin çoğunda aidiyet duygusu yerini çağımızın hastalığı “yabancılaşmaya” bırakmıştır. Bütün sosyal problemlerde olduğu gibi aidiyet sorunu sanayi devrimi sonrası oluşan yoğun göçler sonrası ortaya çıkmıştır. Tarih boyunca kırsal kesimden kentlere doğal bir akış olarak gerçekleşen göçerleri, kent kültürel hacmiyle entegre ederek dönüşmüştür. Ancak göçün süreç içinde hız kazanması kentlerin kenarlarında yeni yerleşimler oluşturarak adeta şehirden kopuk bir hayat biçimini doğurmuştur. Bu durum şehrin yeni nesil sakinlerinin kentle aidiyetlerini zorlu bir sürece sokmuştur. İnsan fıtratına uygun olarak yaşayabildiği ve temsil edilme ihtiyaçlarının karşılandığı sosyal düzende mutlu olur. Bunun tersi durumlar bıkkınlık, yabancılaşma gibi ruhsal çöküntüler doğurur. Aidiyetsizlik doğal sürece bırakıldığında dönüşümün uzun yıllar alacağı kesindir. Kente yerleşmiş ve asla geriye dönmeyecek olan yeni kentliler için geliştirilecek olan sosyo – kültürel etkinlikler kente katılım sürecinde geçişkenliği arttıracak ve hızlandıracaktır.