Eklenme tarihi 26 Aralık 2018
ABONE OLEsenler’de Herat Ve Ali Şir Nevai Okuması
Dr. Ertuğrul Ökten, "Şehirler ve Düşünürleri" programında, Herat şehrini ve büyük şair, bilgin ve devlet adamı Ali Şir Nevai üzerinden bir şehir okuması gerçekleştirdi.
Dr. Ertuğrul Ökten, “Şehirler ve Düşünürleri” programında, Herat şehrini ve büyük şair, bilgin ve devlet adamı Ali Şir Nevai üzerinden bir şehir okuması gerçekleştirdi.
Esenler Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü’nün “Şeyh Edebali Kültür Sanat Sezonu” etkinlikleri kapsamında düzenlediği “Şehirler ve Düşünürleri” programı, Dr. Ertuğrul Ökten’in anlatımıyla gerçekleşti. Otağ-ı Hümayun’da gerçekleşen programda, Herat şehrinin ilim ve bilim tarihi üzerinde etkili olan unsurları ve hayatını Türkçe’nin itibarının korunmasına adayan Ali Şir Nevai üzerine konuşuldu.
HERAT: BÜYÜK FİKİR ADAMLARININ ŞEHRİ
Tarih boyunca sayısız işgal ve istilalara maruz kalan Herat’ın, 8. yüzyılda Müslümanların kente gelmesiyle İslâmlaşmaya başladığını, ekonomik zenginlik ve insan çeşitliliğinin getirdiği farklı akımların etkisiyle bilim ve kültür merkezi haline geldiğini aktaran Ökten, “Horasan’ın en önemli şehirlerinden bir tanesidir Herat. Büyük fikir adamlarının şehri diyebiliriz. Bazı siyasi merkezlerden uzak ve İpek yolu üzerinde bulunması ve tarım arazilerinin fazlalığı, şehrin hem ekonomik hem kültürel zenginliğe sahip olmasını sağlıyor. Kültürel çeşitliliğin getirdiği çatışmadan kaçmayan insanların yarattığı düşünsel bir zenginlik de var bu topraklarda. Bu kültürel çeşitlilik ve ekonomik zenginlik, Herat’ta sayısız bilim, siyaset, din ve sanat adamı yetişmesini sağlıyor. İslâm medeniyetinin ünlü isimlerinden Hüseyin Baykara, Ali Şir Nevai, Molla Cami ve Fahreddin Razi ‘Horasan’ın İncisi’ olarak anılan Herat’ta yetişen isimlerden sadece bir kaçı” şeklinde konuştu.
ALİ ŞİR NEVAİ EDEBİYATÇI VE BİR HAMİDİR
Ali Şir Nevai’nin genelde bir edebiyatçı olarak bilindiğini fakat Hüseyin Baykara’nın Herat’ta tahta geçmesiyle birlikte mühürdarlık ve vezirlik görevlerini de yerine getirdiğini söyleyen Ökten şunları aktardı:
“Nevai, yazdığı eserlerin çok önemli olmasının yanında aynı zamanda bir hamidir. Belli başlı kişileri himayesi altına almış ve onları eser yazmaları için desteklemiştir. Yazdırdığı eserler oldukça önem taşır. Çağdaşlarının Farsça’nın karşısında edebi dil olarak Türkçe’yi yetersiz görmelerini eleştiren Nevai, Türkçe’nin önemine verdiği değeri Muhakemet’ül Lugateyn eserinde dile getirmiştir. İmar ve hayır işlerinde çok kıymetli eserler veren Ali Şir Nevai, 300 civarında cami, medrese, kütüphane, hastane, kervansaray ve vakıf için finansman sağlamış, onları restore ettirmiş veya yeniden yaptırmıştır. Bir hayat görüşü var Nevai’nin, dolayısıyla düşüncelerinin mekân üzerindeki etkisini konuşmamız lâzım. Bu imaretlere bu kadar para harcamasında, ‘Kendi kendine yeterli ol, başkasından yardım isteme. Bir zenginlik elde edeceksen bunu kendin yap ve bu zenginliği başkalarına da ulaştır’ fikrine sahip. Bu düşünce Herat’ı şekillendirmede etkili oluyor.”
